Stowarzyszenie Thunder Independent - ul. Józefa Szanajcy 18A lok. 4, 03-481 Warszawa - Polska
Uroczystość w miejscowości Łupiny
Kolejnym etapem niedzielnej wyprawy były Łupiny, gdzie wzięliśmy udział w odsłonięciu pamiątkowej tablicy upamiętniającej zrzut czterech Cichociemnych na placówkę „Rak” w operacji „Chisel”. Wydarzenie zorganizowane zostało przez lokalne władze i mieszkańców Łupin oraz wystawione zostały poczta sztandarowe OSP Łupiny oraz Szkoły w Śmiarach. Po poruszającej uroczystości mieliśmy również wziąć udział w mniej oficjalnej części święta połączonej z poczęstunkiem i biesiadą. Wydarzenie triumfalnie wpisujemy w kronikę wydarzeń w Gminie Wiśniew, a dzień 09.10.2022 r. będzie odtąd ważną datą w historii Łupin.
Operacja Lotnicza (OL) Chisel w ramach sezonu lotniczego Intonacja odbyła się w nocy 1/2 października 1942 roku. Odlot z lotniska RAF Tempsford. Dowódcą załogi samolotu Halifax W-7776 „U” z 138. Dywizjonu RAF był nawigator F/O Mariusz Wodzicki. Resztę załogi stanowili: pilot W/O Stanisław Kłosowski, pilot W/O Franciszek Zaremba, radiotelegrafista F/O Franciszek Pantkowski, mechanik pokładowy Sgt. Czesław Kozłowski, strzelec F/S Tadeusz Madejski, despatcher Sgt. Zdzisław Nowiński.
Na pokładzie znajdowało się 4 Cichociemnych:
- mjr piech. Trybus Adam, ps. Gaj
- mjr piech. Kaszyński Eugeniusz, ps. Nurt
- ppor. Szwiec Waldemar, ps. Robot
- por. kaw Linowski Artur, ps. Karp
Start Halifaxa nastąpił o godz. 18.00, zrzut wykonano na placówkę odbiorczą „Rak 206”, w okolicach miejscowości Łupiny, 11 km od Siedlec. Załoga długo szukała placówki, zanim dokonała zrzutu. Skoczków podjął oddział Batalionów Chłopskich z rejonu Wiśniew, dowodzony przez Mariana Grzebisza ps.„Wicher”.
W drodze powrotnej, po locie trwającym 13 godzin i 30 minut, samolot przymusowo lądował z braku benzyny, rozbijając się. Pilot Stanisław Kłosowski mistrzowsko wylądował na kamienistym terenie w rejonie przylądka Flamborough (hrabstwo York, Wielka Brytania), a załoga szczęśliwie się uratowała. W Dzienniku bojowym 138 Eskadry odnotowano: „St. sierż Kłosowski w tym wypadku wykazał dużo odwagi i przytomności oraz umiejętnbości powzięcia decyzji w trudnej sytuacji ratując całą załogę”. (LOT.A.V.35/10A, IPiMS)
Łącznie w czterech operacjach lotniczych: Gimlet, Chisel, Hammer, (1/2 października 1942) oraz Lathe (2/3 października 1942) przerzucono do okupowanej Polski 17 Cichociemnych, 945,3 tys. dolarów, 16 zasobników z zaopatrzeniem dla AK, a także 5 bagażników dla Delegatury Rządu (859 tys. marek, 3 radiostacje, 3 odbiorniki radiowe, 2 generatory, leki i in.).
Eugeniusz Kaszyński „Nurt” (1909–1976).
Urodził się 22 sierpnia 1909 roku w Łodzi. W kampanii wrześniowej walczył jako oficer Batalionu Obrony Narodowej „Stryj” w ramach Armii „Karpaty”. Po przekroczeniu granicy polsko-węgierskiej został internowany. Jesienią 1939 roku udało mu się dotrzeć do Francji, gdzie jako żołnierz polskiej 3 Dywizji Piechoty brał udział w kampanii francuskiej. Po klęsce Francji dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie trafił do 4 Brygady Kadrowej Strzelców, którą w 1941 roku przekształcono w 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową. Po odbyciu szkolenia spadochronowego został instruktorem w ośrodku spadochronowym w Ringway. Jego kursantami byli przyszli Cichociemni. W 1942 roku zgłosił się do służby w kraju i przeszedł wszystkie wymagane kursy.
Po przerzucie do kraju przez dwa miesiące przebywał w Warszawie. Otrzymał przydział do Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej. Do kwietnia 1943 roku jako inspektor dywersji Kedywu Komendy Okręgu był odpowiedzialny za organizowanie patroli dywersyjnych na szlakach komunikacyjnych i szkolenie żołnierzy. Latem 1943 roku sformowano oddział partyzancki Jana Piwnika „Ponurego”. Eugeniusz Kaszyński został zastępcą dowódcy. Równolegle objął stanowisko komendanta Zgrupowania nr 1 w ramach Świętokrzyskich Zgrupowań Armii Krajowej.
Na początku 1944 roku po przeniesieniu „Ponurego” do Okręgu Nowogródek Kaszyński przejął dowództwo nad całością Zgrupowań Świętokrzyskich AK. W listopadzie 1944 roku jego oddział został rozformowany. Służbę w Armii Krajowej zakończył w stopniu majora. Po wkroczeniu Armii Czerwonej podobnie jak wielu innych żołnierzy podziemia był zagrożony aresztowaniem. Przedostał się do brytyjskiej strefy okupacyjnej na terenie Niemiec.
Do końca życia mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie do śmierci ciężko pracował fizycznie lub przebywał w szpitalach. Zmarł 24 marca 1976 roku.
Zgodnie z jego wolą prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone przy kapliczce na Wykusie w dniu 11 czerwca 1994.
Artur Linowski „Karp” (1911–1943).
Urodzony 18 lipca 1911 roku w Nagłowicach (powiat jędrzejowski). Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach 10 Pułku Ułanów Litewskich Podlaskiej Brygady Kawalerii. 23 września przeszedł na Litwę. W grudniu dotarł do Francji, gdzie służył w Oddziale Rozpoznawczym 4 Dywizji Piechoty. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii był żołnierzem 7 Brygady Kadrowej Strzelców, następnie 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.
Po odbytym przeszkoleniu zrzucony do Polski. W okupowanej Polsce otrzymał przydział na stanowisko zastępcy oficera dywersji Inspektoratu Piotrków Trybunalski Armii Krajowej. Z początkiem 1943 roku został zastępcą szefa Komendy Dywersji Okręgu.
W nocy z 1 na 2 lipca 1943 roku aresztowany przez Gestapo w Kurzeszynie. Popełnił samobójstwo poprzez zażycie trucizny 2 lipca w siedzibie Gestapo w Tomaszowie Mazowieckim (lub wg. innych źródeł w Piotrkowie Trybunalskim).
Waldemar Szwiec „Robot” (1915–1943).
Urodził się 13 sierpnia 1915 roku w Chicago, USA jako syn polskiego emigranta. Po wojnie polsko-bolszewickiej sprowadził rodzinę do Polski. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, jednak naukę przerwał wybuch wojny. Podczas kampanii wrześniowej był żołnierzem baterii artylerii przeciwlotniczej 15. Dywizji Piechoty w składzie Armii „Pomorze”. Walczył w obronie Bydgoszczy, w bitwie nad Bzurą, w boju pod Łomiankami oraz w obronie Warszawy.
Po kapitulacji stolicy na krótko dostał się do niewoli. Po ucieczce został kurierem Służby Zwycięstwu Polski na trasie Polska–Węgry. Po internowaniu na Węgrzech zdołał zbiec i przedostać się do Francji, gdzie służył w 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej.
Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii otrzymał przydział do 4 Brygady Kadrowej Strzelców przemianowanej następnie na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.
Po przerzucie do okupowanej Polski otrzymał przydział na stanowisko inspektora Związku Odwetu Obwodu Koneckiego Armii Krajowej. Razem ze swoimi podkomendnymi wszedł w skład zgrupowania partyzanckiego Jana Piwnika „Ponurego”. Brał udział w wielu śmiałych akcjach zbrojnych. W zgrupowaniu Piwnika działał aktywnie agent gestapo Jerzy Wojnowski, pseud. „Motor i to właśnie on doniósł o lokalizacji oddziału – Niemcy sprowadzili wojsko i rozpoczęli obławę Wielkiej Wsi. Kordony niemieckiego wojska odcięły dowódcę od oddziału. W ostatniej chwili „Robot” przekazał rozkaz o ewakuacji wojska. Sam zaś miał dołączyć do nich w umówionym w lesie miejscu. Nie dotarł tam jednak nigdy. Podczas próby przebicia się przez niemiecki pierścień, na kierunku lasu otaczającego wieś, został zabity serią z karabinu maszynowego razem z przebywającymi z nim żołnierzami. Zostali oni pochowani na polu, gdzie polegli. Rozebrano ich i pozbawiono osobistych rzeczy. „Robotowi” na szyi pozostawiono jedynie chustę zrobioną ze spadochronu, na którym skoczył do kraju. Po wojnie Robotowcy przyjęli chustę spadochronową jako symbol swojego oddziału.
W 1946 r. Robotowcy ekshumowali ciało swego dowódcy oraz kolegów i złożyli na koneckim cmentarzu w Kwaterze Partyzanckiej. Stojący nad ich grobami pomnik, żołnierz z orłem symbolizującym cichociemnych, przedstawia właśnie ppor. cc. Waldemara Szwieca Robota.
Adam Trybus ‘Gaj” (1909–1982).
Urodził się 3 sierpnia 1909 roku w Zręcinie. Ukończył filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Walczył w kampanii wrześniowej w szeregach 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. Przez Węgry przedostał się do Francji, gdzie bral udział w kampanii francuskiej. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii służył w 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców, a następnie w Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Po przeszkoleniu w zakresie dywersji został przerzucony do kraju.
Otrzymał przydział do Okręgu Armii Krajowej Łódź. Początkowo był oficerem dywersji i szefem „Kedywu” w Inspektoracie Piotrkowskim AK. Na początku 1943 roku objął stanowisko szefa „Kedywu” Okręgu AK Łódź. W trudnym terenie włączonym do III Rzeszy organizował struktury organizacji i szkolił żołnierzy podziemia. Po rozwiązaniu AK działał w antykomunistycznym podziemiu. W czerwcu 1945 roku zorganizował akcję odbicia więźniów z aresztu w Pabianicach.
Prowadził rozmowy z premierem powołanego przez ówczesne władze Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, Edwardem Osóbką–Morawskim. Po uzyskaniu gwarancji bezpieczeństwa dla swoich żołnierzy ujawnił oficjalnie struktury organizacji. Pod koniec 1945 roku zamieszkał we Wrocławiu. Jesienią 1950 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przeszedł brutalne śledztwo. Otrzymał wyrok piętnastu lat pozbawienia wolności. Po złagodzeniu kary, w 1955 roku opuścił więzienie. W 1957 roku jego wyrok został uchylony przez warszawski Najwyższy Sąd Wojskowy.
13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego zatrzymany przez SB, pomimo ciężkiej choroby.
Zmarł 4 lipca 1982 w Piotrkowie Trybunalskim i został pochowany na miejscowym Starym Cmentarzu.