Stowarzyszenie Thunder Independent - ul. Józefa Szanajcy 18A lok. 4, 03-481 Warszawa - Polska

Upamiętnienie zrzutu w miejscowości Łosinno

W dniu 5 marca 2022 roku Thunder Independent wraz z przyjaciółmi z Fundacji Sprzymierzeni z GROM i NEUTRINOS POLAND wzięli udział w uroczystości upamiętniającej zrzut Cichociemnych w ramach operacji COLLAR na placówkę POLE w pobliżu miejscowości Łosinno.

Dziękujemy za wsparcie lokalnych środowisk i podziwiamy znajomość tematyki historycznej.

Przekazaliśmy również pamiątkową tablicę z nazwiskami Cichociemnych biorących udział w skoku na ręce pani mgr Magdy Szyller, dyrektor szkoły podstawowej, szkoły która przyjęła imię Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej – szacunek!

Niemniej jednak, skupiając się na operacji lotniczej COLLAR na początek:

IV Zrzut Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej w ramach operacji lotniczej COLLAR, który odbył się w nocy 3/4.03.1942 roku w okolicy wsi Łosinno ok 8 km na północny-zachód od Wyszkowa, na placówkę odbiorczą POLE. W ramach operacji skok do okupowanej Polski wykonali cichociemni:

  • mjr Milewicz Zygmunt, ps. Róg
  • mjr Pukacki Franciszek, ps. Gzyms
  • kpt. Piątkowski Bohdan, ps. Mak
  • kpt. Jankowski Stanisław, ps. Burek
  • por. Rogowski Jan, ps. Czarka
  • por. Kochański Jan, ps. Jarma

Była to już trzecia próba dotarcia tej ekipy do okupowanego kraju, poprzednio w dniach 25/26 oraz 27/28 lutego zadania nie mogło zostać wykonane.

Samolot Halifax L9618”W” z wystartował z lotniska RAF Stradishall w Anglii a dowódcą operacji był ponownie F/O Mariusz Wodzicki.

Pogoda nad strefą zrzutu była bardzo dobra ale załoga dopiero w czwartym podejściu zdecydowała się na zrzut. Wpływ miało na to kilka czynników. W związku z tym, że  samolot znalazł się nad celem zbyt wcześnie, obsada placówki naziemnej nie uruchomiła świateł latarek, które miały znajdować się w wykopanych dołkach tak, aby nie być widoczne z powierzchni ziemi. Niemniej jednak, przelot czterosilnikowego Halifaxa w bliskości strefy zrzutu zaalarmował Niemców w promieniu kilku kilometrów. Niemcy prawdopodobnie poinformowali telefonicznie Warszawę, gdzie podjęto decyzję o ogłoszeniu alarmu lotniczego i pogotowia przeciwspadochronowego. 

W związku z brakiem sygnałów z ziemi załoga zdecydowała na odejście poza obszar zrzutu i powrót nad strefę w czasie pierwotnie ustalonym w planach. To zmyliło Niemców, którzy kolejne komunikaty o krążącym nad potencjalnym rejonem zrzutu uznali za fałszywe i w konsekwencji odwołali alarm przeciwspadochronowy. 

Skok wykonany został bez problemów, a rozrzut skoczków i zasobników nie przekraczał 600 metrów. Hasło dla placówki odbiorczej brzmiało „Wisła” a odzew „Warta”.

Jeszcze przed wylotem Cichociemni otrzymali stosowne instrukcje dotycząca przekazania poczty oraz pieniędzy i kosztowności delegatowi AK lub komendantowi placówki POLE. Każdy z Cichociemnych miał parciany pas z monetami w ilości 3600 złotych dolarów oraz po 2 puszki (gwoździe) z 10 000 dolarów każda.

Po wylądowaniu pieniądze i złoto zostały przekazane delegatowi, a pocztę komendantowi placówki. Część z nich przekazano luzem, a cześć umieszczono w bańkach po mleku, które miały być dostarczone we wskazane miejsce. Jest to o tyle ciekawe, że cześć pieniędzy w czasie ich późniejszego przechowywania przez żołnierzy AK ulotni się w niewyjaśniony sposób, co skutkować będzie wyrokami Wojskowego Sądu Specjalnego – inna historia.

Tymczasem ekipa Cichociemnych po przekazaniu pasów i poczty podzieleni na dwie, trzyosobowe grupy została zabrana z miejsca zrzutu i przerzucona do Warszawy.

mjr cc Zygmunt Milewicz ps. „Róg”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0026, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2002, ur. 2 maja 1896 w Krasiłowie (powiat starokonstantynowski, obecnie Ukraina), zm. 17 stycznia 1985 w Londynie (Wielka Brytania) – kapitan, uczestnik walk o niepodległość Polski (1918-1920), oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, zastępca kierownika referatu odbioru zrzutów Wydziału Przerzutów Powietrznych „Syrena”, „Import”, „M II Grad” Komendy Głównej AK, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, Powstania Warszawskiego, cichociemny.

Znajomość języków: rosyjski, ukraiński, angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), łączności (Alyth), spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 43 lata; w dacie skoku do Polski 45 lat

mjr cc Franciszek Konstanty Pukacki  ps. „Gzyms”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0014, ur. 29 stycznia 1916 w Wyskoci (powiat kościański), zm. 4 listopada 1980 pomiędzy Ostrowem Wielkopolskim a Kaliszem – major, prawnik, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sil Zbrojnych na Zachodzie, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Armii Krajowej, II Odcinka „Wachlarza”, w akcji sabotażowej zniszczył pięć bombowców nurkujących Junkers Ju-87D (1943), uczestnik kampanii wrześniowej, więzień NKWD, sowieckich łagrów: Riazań, Griazowiec (1944-1948), cichociemny.

Znajomość języków obcych: niemiecki, francuski, angielski; szkolenia (kursy): m.in. łączności dla oficerów 4 BKS, STS 25 (Inverlochy), STS 38 (Briggens), 4 BKS, pozwolenie 1691/k na prowadzenie samochodów osobowych, ciężarowych, spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 23 lata; w dacie skoku do Polski 26 lat. Syn kontrolera Ubezpieczalni Krajowej, wieloletniego organisty

kpt. cc Bohdan Juliusz Konrad Piątkowski ps. „Mak”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0967, ur. 11 kwietnia 1910 we Lwowie (obecnie Ukraina), poległ prawdopodobnie zamordowany przez Niemców po 6 lutym 1943 w Mińsku (Białoruś) – kapitan artylerii, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Krajowej, IV Odcinka „Wachlarza”, uczestnik kampanii wrześniowej, współpracownik wywiadu ofensywnego AK, więziony, torturowany i zamordowany przez gestapo (1942-1943), cichociemny.

Znajomość języków: francuski, ruski, rosyjski; szkolenia (kursy) m.in.: karabinów maszynowych, dowódców baterii (Coetquidian), prowadzenia pojazdów (samochód, motocykl, parowóz), łączności dla oficerów (Ośrodek Wyszkolenia Łączności 4 BKS), dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 29 lat; w dacie skoku do Polski 31 lat. Syn inżyniera, działacza PPS, Organizacji Bojowej, podpułkownika Wojska Polskiego

kpt. cc Stanisław Michał Jankowski ps. „Burek”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0953, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1459, ur. 29 września 1911 w Warszawie, zm. 5 marca 2002 w Warszawie – kapitan artylerii, harcerz, architekt urbanista, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wywiadu ofensywnego Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, adiutant gen. Tadeusza Komorowskiego ps. Bór, więzień niemieckich obozów jenieckich: Kruglanken, Langwasser, Colditz, Tittmonning, Laufen, Altenmarkt im Pongau (1944-1945), cichociemny.

Znajomość języków: niemiecki, rosyjski; szkolenia (kursy): m.in. wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, Glasgow), spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 27 lat; w dacie skoku do Polski 30 lat. Syn adwokata

por. cc Jan Kazimierz Kochański ps. „Jarma”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0945, ur. 9 lutego 1914 we Lwowie (obecnie Ukraina), poległ zamordowany przez Niemców z Abwehry 16 lutego 1944 w Warszawie – kapitan piechoty, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wywiadu ofensywnego Armii Krajowej, Komendy Głównej AK, uczestnik kampanii wrześniowej, francuskiej, więziony i zamordowany przez Abwehrę, cichociemny.

Znajomość języków: angielski, francuski; szkolenia (kursy): m.in. prowadzenia pojazdów (samochód, motocykl), wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, Londyn), spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 25 lat; w dacie skoku do Polski 28 lat. Syn skrzypka, profesora konwersatorium muzycznego w Warszawie

por. cc Jan Rogowski ps. „Czarka”.

Zwykły Znak Spadochronowy nr 0033, ur. 21 listopada 1913 w Warszawie, poległ zamordowany przez Niemców z gestapo 16 lutego 1944 w Radomiu – ziemianin, porucznik artylerii, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych, Armii Krajowej, zastępca dowódcy II Odcinka „Wachlarza”, oficer Zgrupowań Partyzanckich AK Ponury, uczestnik kampanii wrześniowej, instruktor szkoły dywersji Kedywu „Zagajnik”, zastępca dowódcy akcji na więzienie w Pińsku, więziony i zamordowany przez gestapo (1944), cichociemny.

Znajomość języków obcych: francuski, białoruski; szkolenia (kursy): m.in. dywersyjno – strzelecki (STS 25, Inverlochy), łączności dla oficerów 4 BKS (Ośrodek Wyszkolenia Łączności), prowadzenia pojazdów (samochód, motocykl, parowóz, łódź motorowa), spadochronowy, i in. W dniu wybuchu wojny miał 25 lat; w dacie skoku do Polski 28 lat. Syn ziemianina, właściciela majątków: Hołyków, Łomańczyce, Ojdapol.