Stowarzyszenie Thunder Independent - ul. Józefa Szanajcy 18A lok. 4, 03-481 Warszawa - Polska

Upamiętnienie operacji Gimlet w okolicach Woli Życkiej

W sobotę 8 października 2022 roku odwiedziliśmy pomnik w pobliżu Woli Życkiej.

W miejscu zrzutu operacji „Gimlet” oczyściliśmy gruntownie obelisk postawiony w miejscu, gdzie odbiór Cichociemnych zabezpieczała ekipa placówki „Zamek” oraz złożyliśmy symboliczną wiązankę kwiatów. Samo miejsce upamiętnienia tego wydarzenia było mocno zaniedbane, a napisy prawie niewidoczne i w związku z powyższym, przy kolejnej wizycie miejsce zostało gruntownie wysprzątane, a kamień odnowiony poprzez przywrócenie napisów i grafiki odnoszących się do tego wydarzenia.

Dzięki Wiesiek, Serdecznie pozdrawiamy Arletę i Alicję i resztę młodzieży, która przyczyniła się do tej szczytnej idei. Szacunek!!!

Zrzut został wykonany w nocy z 1 na 2 października 1942 roku. W ramach operacji „Gimlet” zostali zrzuceni do kraju:

  • płk. piech. Gołębiewski Marian, ps. Ster
  • por. Klimowicz Władysław, ps. Tama
  • por. Jakubowski Ewaryst, ps. Brat
  • por. Jagielski Stanisław, ps. Gacek
  • ppor. piech. Poznański Jan, ps. Pływak
  • ppor. sap. Kowalski Ryszard, ps. Benga

Skoczków na miejsce zrzutu dostarczył samolot Halifax W-7774 „T” z 138 Dywizjonu RAF. Załogą dowodził porucznik nawigator Stanisław Król. Cichociemnych odebrała placówka „Zamek” w okolicach miejscowości Pawłowice i Życzyn, kilkanaście kilometrów od Dęblina. Teren zrzutu zabezpieczał oddział Batalionów Chłopskich pod dowództwem Jana Ptaszka.

Łącznie w czterech operacjach lotniczych: Gimlet, Chisel, Hammer, (1/2 października 1942) oraz Lathe (2/3 października 1942) przerzucono do okupowanej Polski 17 Cichociemnych, 945,3 tys. dolarów, 16 zasobników z zaopatrzeniem dla AK, a także 5 bagażników dla Delegatury Rządu (859 tys. marek, 3 radiostacje, 3 odbiorniki radiowe, 2 generatory, leki i in.).

Płk. piech. Marian Gołębiewski „Ster” (1911–1996).

Urodzony w Płońsku pod Warszawą. Po wybuchu drugiej wojny światowej walczył w szeregach 45. Pułku Piechoty. 19 września razem z całą jednostką przeszedł do Rumunii. Po ucieczce z obozu internowania przedostał się do Francji. Jako dowódca plutonu w 1. Dywizji Grenadierów walczył z Niemcami w Alzacji i Lotaryngii. 21 czerwca 1940 roku dostał się do niewoli. Na początku października zbiegł z obozu jenieckiego Sargemindes i przez Hiszpanię oraz Gibraltar przedostał się do Wielkiej Brytanii. Na Wyspach Brytyjskich służył w 1. Brygadzie Strzelców.

Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł odpowiednie przeszkolenie. Po aklimatyzacji w Warszawie został skierowany do Okręgu Lublin Armii Krajowej na stanowisko szefa Kedywu Inspektoratu Rejonowego Zamość. W kwietniu 1943 roku przeprowadził śmiałą samodzielną akcję uwolnienia z gestapo w Zamościu żony komendanta Okręgu Armii Krajowej Tomaszów Lubelski wraz z jej kilkuletnim dzieckiem. Pod koniec 1943 roku został komendantem Obwodu Hrubieszów. W maju 1944 roku dodatkowo objął obowiązki komendanta Obwodu Włodzimierz Wołyński. Podczas niemieckiej czerwcowej obławy w Puszczy Solskiej znanej jako operacja Sturmwind II został ciężko ranny, jednak zdołał wydostać się z okrążenia.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej pozostał w podziemiu. W sierpniu jego oddział uwolnił kilkunastu żołnierzy AK przetrzymywanych w areszcie w Hrubieszowie. W styczniu 1946 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Po brutalnym śledztwie stanął przed sądem jako oskarżony w procesie I Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niepodległość. Jako jedyny w tym procesie otrzymał karę śmierci. Kilka dni później jego wyrok zamieniono na dożywotnie pozbawienie wolności.

W maju 1982 r. wyjechał do USA. W 1990 roku wrócił do Polski. zmarł w Warszawie 18 października 1996 r. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Por. Władysław Klimowicz „Tama” (1910–1943).

Urodził się we Lwowie. Podczas kampanii wrześniowej służył na stanowisku komendanta lubelskiej składnicy saperskiej. Po sowieckiej agresji na Polskę przeszedł do Rumunii. Zdołał zbiec z obozu internowania i na początku 1940 roku zameldował się we Francji, gdzie otrzymał przydział do kompanii szkolnej w Centrum Wyszkolenia Saperów.

W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Służył kolejno w 1. Samodzielnej Kompanii Saperów 1. Brygady Strzelców, 5. Brygadzie Kadrowej Strzelców i od października 1941 roku w 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. Po przerzucie do kraju otrzymał przydział do Kedywu Okręgu Śląsk Armii Krajowej. Na początku 1943 roku przed wyjazdem do miejsca przydziału został zatrzymany przez gestapo. Podczas śledztwa popełnił samobójstwo.

Por. Stanisław Jagielski „Gacek” (1919–1944).

Urodził się w Rozdzielu w Beskidzie Wyspowym. Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach 20. Pułku Piechoty. Dowodził drużyną. 22 września podczas walk w rejonie Tomaszowa Lubelskiego dostał się do niewoli. Po ucieczce przedostał się do Francji. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał przydział do 1. Brygady Strzelców. W 1941 roku zgłosił się do służby w kraju. W kraju otrzymał przydział do Okręgu Lublin Armii Krajowej. Początkowo prowadził szkolenia dla żołnierzy. Pod koniec 1942 roku objął stanowisko szefa Kedywu Inspektoratu Rejonowego Lublin i Puławy. 7 grudnia 1943 roku został aresztowany przez gestapo. Osadzono go w zamku lubelskim. Przeszedł brutalne śledztwo, jednak nie ujawnił żadnych informacji. Został zamordowany 6 marca 1944 roku w Kurowie podczas publicznej egzekucji.

Por. Ewaryst Jakubowski „Brat” (1920–1944).

Pochodził z Łodzi. Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach batalionu podchorążych Centrum Wyszkolenia Saperów z Modlina. Po agresji ZSRR na Polskę przeszedł na Węgry, gdzie został internowany. Zdołał zbiec i dotrzeć do Francji. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł szkolenie w zakresie dywersji. Po przerzucie do okupowanej Polski otrzymał przydział do oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych „Osa” –„Kosa”. Jesienią 1942 roku po likwidacji „Kosy” trafił do służby w warszawskiej bazie Kedywu Okręgu AK Kielce. Wiosną 1944 roku przeniesiono go do jednostki stanowiącej zalążki Brygady Dywersji „Broda 53”. Zajmował się szkoleniem żołnierzy AK w zakresie dywersji. Podczas powstania warszawskiego walczył w szeregach Brygady Dywersji „Broda 43”. Poległ 31 sierpnia 1944 roku podczas próby przebicia się oddziałów staromiejskich do Śródmieścia.

Ppor. Ryszard Kowalski „Benga” (1919–1943).

Pochodził z Sosnowca. Był słuchaczem Szkoły Podchorążych Saperów Rezerwy w Modlinie. Po wybuchu drugiej wojny światowej otrzymał przydział do Dowództwa Saperów Sztabu Naczelnego Wodza. 19 września zgodnie z rozkazem przeszedł do Rumunii. Po ucieczce z obozu internowania w marcu 1940 roku zdołał przedostać się do Francji. Służył w Centrum Wyszkolenia Saperów w Angers. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii był żołnierzem 1. Samodzielnej Kompani Saperów w 1. Brygadzie Strzelców. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł odpowiednie przeszkolenie.

W okupowanej Polsce otrzymał przydział na stanowisko instruktora do Okręgu Wołyń Armii Krajowej. W 1943 roku objął stanowisko komendanta Obwodu Zdołbunów wchodzącego w skład Inspektoratu Rejonowego Równe Okręgu Wołyń. W sierpniu 1943 roku został aresztowany przez gestapo. Zginął 18 listopada 1943 roku rozstrzelany razem z grupą więźniów w więzieniu w Równem.

Ppor. Jan Poznański „Pływak” (1918–1943).

Pochodził z Krakowa. W październiku 1939 roku przekroczył granicę z Rumunią i pod koniec listopada zameldował się we Francji. Jako dowódca plutonu w 1. Pułku Grenadierów Warszawy 1. Dywizji Grenadierów walczył w kampanii francuskiej. W lipcu 1940 roku został zatrzymany przez Niemców i trafił do obozu jenieckiego. Wiosną 1941 roku zdołał uciec i przedostać się drogą morską do Wielkiej Brytanii. Początkowo służył w 1. Brygadzie Strzelców. Zgłosił się do służby w kraju i przeszedł odpowiednie przeszkolenie.

W okupowanej Polsce otrzymał przydział do Kedywu Okręgu Śląsk Armii Krajowej. Wiosną 1943 roku został aresztowany przez krakowskie gestapo. Podczas brutalnego śledztwa pozornie zgodził się na współpracę. Wrócił do Warszawy i złożył swoim przełożonym szczegółowy raport w tej sprawie. Oddział dyspozycyjny Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK zlikwidował dwóch krakowskich gestapowców, którzy mieli współpracować z Poznańskim. W maju 1943 roku otrzymał nowy przydział, tym razem był to do Kedywu Okręgu Lublin AK. 22 października 1943 roku podczas akcji likwidacji niemieckich konfidentów w Opolu Lubelskim został śmiertelnie postrzelony.

Kaszyński „Nurt” i por Waldemar Szwiec „Robot”. Pełnił obowiązki inspektora dywersji na odcinku Skarżysko–Sandomierz. Poległ w styczniu 1943 roku pod Lechowem koło Bielin podczas odwrotu po jednej z akcji bojowych.

Miejsce pochówku nieznane.